Trước những diễn biến phức tạp của dịch bệnh COVID-19, ngày 27/03/2020, Thủ tướng đã có Chỉ thị số 15/CT-TTg yêu cầu quyết liệt thực hiện đợt cao điểm phòng chống dịch COVID-19, trong đó có việc tạm đình chỉ hoạt động cơ sở kinh doanh dịch vụ từ 28/3/2020 đến hết 15/4/2020 trừ các cơ sở kinh doanh các loại hàng hóa, dịch vụ thiết yếu.
Nhiều doanh nghiệp đã tính đến phương án tạm ngưng hợp đồng lao động, thậm chí chấm dứt hợp đồng với người lao động. Do đó, người lao động đang rất hoang mang, lo lắng, bởi bên cạnh việc lo sợ bị nhiễm bệnh, NLĐ còn bị mất đi công việc, mất đi nguồn thu nhập nuôi sống bản thân, gia đình.
Trong bối cảnh này, bảo hiểm thất nghiệp được coi là “cứu cánh”, giúp người lao động ổn định phần nào cuộc sống.
Vậy:
- Bảo hiểm thất nghiệp là gì?
- Mất việc vì dịch bệnh COVID-19 có được hưởng BHTN hay không?
- Cách nhận tiền bảo hiểm thất nghiệp như thế nào?
Mời bạn đọc tìm hiểu thông qua buổi trao đổi cùng Chuyên gia Nguyễn Thị Hồng Hạ – Trưởng phòng Pháp lý doanh nghiệp của công ty Luật CIS.
1. MC: Xin chào chị Hồng Hạ, với sự ảnh hưởng nghiêm trọng của dịch bệnh COVID-19 khiến rất nhiều người lao động rơi vào tình trạng thất nghiệp, trong trường hợp này, người lao động có được nhận tiền trợ cấp thất nghiệp?
Chuyên gia: Xin chào các bạn,
Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) được hiểu đơn giản là chế độ Nhà nước dành cho người lao động nhằm bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi bị mất việc làm, hỗ trợ người lao động học nghề, duy trì việc làm, tìm việc làm trên cơ sở người lao động đã có đóng bảo hiểm thất nghiệp trước đó.
Chính sách BHTN là một chính sách quan trọng trong hệ thống an sinh xã hội nhằm giúp người lao động đảm bảo phần nào đời sống của bản thân và gia đình sau khi thất nghiệp, góp phần ổn định kinh tế, xã hội của đất nước.
Đối với người lao động bị mất việc làm do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, họ sẽ được hưởng trợ cấp thất nghiệp khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo luật định.
2. MC: Xin chị chia sẻ với mọi người về các điều kiện để được hưởng chế độ thất nghiệp.
Chuyên gia: Vâng, để được hưởng chế độ thất nghiệp, người lao động phải đáp ứng đầy đủ 4 điều kiện sau:
Điều kiện 1: Người lao động bị mất việc làm, trừ các trường hợp:
- Người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật;
- Người hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng.
Như vậy, nếu công ty phá sản, giải thể, chấm dứt hoạt động dẫn đến người lao động bị mất việc hoặc công ty đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động hoặc giữa công ty và người lao động thoả thuận với nhau để chấm dứt hợp đồng lao động do ảnh hưởng của dịch bệnh thì người lao động vẫn thuộc trường hợp được hưởng BHTN.
Điều kiện 2: Người lao động đã đóng BHTN trên 12 tháng trong vòng 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động (đối với hợp đồng xác định và không xác định thời hạn); hoặc đã đóng BHTN trên 12 tháng trong vòng 36 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động (đối với hợp đồng mùa vụ).
Điều kiện 3: Trong thời hạn 03 tháng kể từ ngày kết thúc hợp đồng lao động, người lao động phải nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tại Trung tâm dịch vụ việc làm.
Điều kiện 4: Người lao động chưa tìm được việc làm sau 15 ngày, kể từ ngày nộp hồ sơ hưởng BHTN, trừ một số trường hợp đặc thù luật quy định.
Như vậy, nếu thỏa mãn các điều kiện trên, người lao động sẽ được hưởng BHTN.
Tôi cũng xin chia sẻ thêm, hiện tại Sở Lao động – Thương binh và Xã hội TP.HCM đang đề nghị UBND thành phố trình HĐND thành phố có chính sách hỗ trợ người lao động bị mất việc do ảnh hưởng của dịch bệnh (mà không có đủ điều kiện hưởng BHTN).
3. MC: Như vây, với sự chia sẻ của chị thì người lao động thất nghiệp do dịch COVID-19 sẽ được hưởng BHTN nếu thoả mãn đầy đủ các điều kiện trên. Thưa chị, theo quy định hiện nay thì mức hưởng BHTN là bao nhiêu?
Chuyên gia: Mức hưởng BHTN hàng tháng bằng bình quân tiền lương tháng đóng BHTN của 06 tháng liền kề trước khi thất nghiệp nhân với 60%.
Cần lưu ý rằng:
- Mức hưởng này tối đa không quá 05 lần mức lương tối thiểu vùng đối với người thực hiện chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định.
- Thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp được tính theo số tháng đóng BHTN, cứ đóng đủ 12 tháng đến đủ 36 tháng thì được hưởng 03 tháng trợ cấp thất nghiệp; sau đó, cứ đóng đủ thêm 12 tháng thì được hưởng thêm 01 tháng trợ cấp thất nghiệp nhưng tối đa không quá 12 tháng.
Ngoài mức hưởng BHTN như trên, người lao động còn có thể được hỗ trợ tư vấn, giới thiệu việc làm miễn phí, được hỗ trợ học nghề; trong trường hợp công ty do dịch bệnh COVID-19 mà buộc phải thay đổi cơ cấu hoặc công nghệ sản xuất, kinh doanh thì được hỗ trợ kinh phí đào tạo bồi dưỡng nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động khi đáp ứng đủ các điều kiện theo luật định.
4. Để được hưởng trợ cấp thất nghiệp, người lao động cần làm gì thưa chị?
Chuyên gia: Người lao động cần thực hiện 4 bước như sau:
Bước 1. Trong thời hạn 03 tháng kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng việc làm, người lao động chưa có việc làm và có nhu cầu hưởng trợ cấp thất nghiệp phải trực tiếp nộp 01 bộ hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp cho Trung tâm dịch vụ việc làm tại địa phương nơi người lao động muốn nhận trợ cấp thất nghiệp.
Bước 2: Trung tâm dịch vụ việc làm giải quyết hồ sơ
Trong vòng 15 ngày làm việc kể từ ngày nộp hồ sơ, người lao động chưa tìm được việc làm thì Trung tâm dịch vụ việc làm thực hiện xác nhận giải quyết hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Trong vòng 20 ngày làm việc kể từ ngày nộp hồ sơ xin hưởng trợ cấp thất nghiệp, Trung tâm dịch vụ việc làm sẽ ra quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Bước 3. Nhận tiền chi trả trợ cấp thất nghiệp
Thời hạn nhận trợ cấp thất nghiệp cho tháng đầu tiên là 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận được quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Từ tháng thứ 2 trở đi, hàng tháng, cơ quan BHXH thực hiện chi trả trợ cấp thất nghiệp trong thời hạn 05 ngày làm việc, tính từ thời điểm ngày thứ 07 của tháng hưởng trợ cấp thất nghiệp đó.
Bước 4: Thông báo tìm việc hàng tháng của người lao động
Hàng tháng người lao động phải đến Trung tâm dịch vụ việc làm thông báo về việc tìm việc làm trong thời gian đang hưởng trợ cấp thất nghiệp (theo đúng lịch hẹn kèm theo Quyết định trợ cấp thất nghiệp).
Nếu người lao động không đến thông báo về việc tìm kiếm việc làm hằng tháng theo quy định, sau 2 ngày làm việc kể từ ngày người lao động không thực hiện thì sẽ tạm dừng hưởng trợ cấp thất nghiệp của người lao động.
5. MC: Như chị có chia sẻ, người lao động cần đặc biệt lưu ý để được duy trì hưởng trợ cấp thất nghiệp, hằng tháng người lao động phải trực tiếp thông báo về việc tìm kiếm việc làm tại Trung tâm dịch vụ việc làm nơi đang hưởng trợ cấp thất nghiệp, trừ những trường hợp đặc biệt như người lao động ốm đau, thai sản, tai nạn… Chị có thể cho biết thực trạng làm hồ sơ hưởng BHTN trong thời gian qua không ạ?
Chuyên gia: Theo số liệu thống kê mới nhất Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội công bố ngày 20/3/2020 thì số người đến nộp hồ sơ để hưởng BHTN trong 2 tháng đầu năm lên tới gần 77.000 người.
Theo BHXH Việt Nam, quý 1 gần 380.000 người được chi trả trợ cấp thất nghiệp với số tiền được chi trả hơn 2.100 tỷ đồng.
Và với bước sang tháng 3, khi dịch COVID-19 diễn biến phức tạp thì Tôi ước tính số lượng hồ sơ hưởng BHTN sẽ càng tăng hơn nữa.
6. MC: Chị Hồng Hạ có những lời khuyên nào cho người lao động khi chuẩn bị làm hồ sơ hưởng BHTN không ạ?
Chuyên gia: Để được hưởng BHTN, người lao động cần chuẩn bị đầy đủ các hồ sơ theo quy định.
Người lao động cũng cần lưu ý trong thời hạn 03 tháng kể từ ngày kết thúc hợp đồng lao động, người lao động phải nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tại Trung tâm dịch vụ việc làm.
Và cuối cùng Trung tâm dịch vụ việc làm là nơi công cộng, tập trung đông người, người lao động cần chuẩn bị đầy đủ khẩu trang để tự bảo vệ bản thân và bảo vệ người khác trước dịch bệnh. Về vấn đề đeo khẩu trang nơi công cộng, các bạn có thể xem video của Công ty Luật CIS về vấn đề này.
MC: Chân thành cảm ơn các thông tin hữu ích từ chị Hồng Hạ.
Dịch bệnh COVID-19 hiện nay đã đặt nhiều gánh nặng về tài chính không chỉ lên các doanh nghiệp, công ty mà còn ảnh hưởng đến người lao động. Với tình trạng thất nghiệp tăng cao hiện nay, BHTN thật sự là một chế độ giúp người lao động tạm thời vượt qua khó khăn, để khi dịch bệnh qua đi, họ sẽ tiếp tục tìm công việc mới. Bên cạnh đó, có rất nhiều người lao động đã chủ động tạo việc làm mới để ổn định cuộc sống và giảm gánh nặng quỹ BHTN cho xã hội.
Hi vọng dịch bệnh sớm dập tắt và doanh nghiệp khôi phục lại hoạt động, người lao động ổn định việc làm và cuộc sống.
PHÒNG PHÁP LÝ DOANH NGHIỆP – CIS LAW FIRM
109 Hoàng Sa, phường Đa Kao, Quận 1, TP.HCM
Điện thoại: 028 3911 8580 – 028 3911 8581
Email: info@cis.vn
