Hướng dẫn đăng ký bản quyền bài hát mới nhất năm 2024

Với sự phát triển mạnh mẽ của phương tiện thông tin đại chúng hiện nay, việc vi phạm bản quyền tác giả nói chung và quyền tác giả đối với các tác phẩm âm nhạc nói riêng ngày càng phức tạp, khó kiểm soát. Vậy quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc được hiểu như thế nào? Quy trình thủ tục khi đăng ký bản quyền bài hát mới nhất hiện nay sẽ gồm những giai đoạn ?

Trong bài viết dưới đây, Công ty Luật CIS sẽ hướng dẫn chi tiết đến với bạn đọc về Thủ tục đăng ký bản quyền bài hát mới nhất năm 2024.

1. Bản quyền bài hát là gì?

Bản quyền hay còn được gọi là quyền tác giả là một thuật ngữ pháp lý để mô tả về các quyền của một người hoặc một nhóm người tự sáng tạo ra một tác phẩm nào đó (những người này thường được gọi là “tác giả”) hoặc các quyền của những tổ chức, cá nhân đang sở hữu một/một số tác phẩm nào đó (những tổ chức, cá nhân này được gọi là “chủ sở hữu quyền tác giả”).

Bài hát hay còn gọi là tác phẩm âm nhạc, được quy định trong Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành và được định nghĩa chi tiết trong Nghị định 17/2023/NĐ-CP, cụ thể là “tác phẩm âm nhạc là tác phẩm được thể hiện dưới dạng nhạc nốt trong bản nhạc hoặc các ký tự âm nhạc khác không phụ thuộc vào việc trình diễn hay không trình diễn.”. Tác phẩm âm nhạc là một trong những đối tượng được bảo hộ quyền tác giả.

Theo đó, bản quyền bài hát (hay còn gọi là quyền tác giả đối với bài hát hay quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc) là các quyền của người trực tiếp sáng tạo ra tác phẩm âm nhạc (Nhạc sĩ) và quyền của những người sở hữu các tác phẩm âm nhạc đó.

Quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc sẽ bao gồm 02 nhóm quyền: Quyền nhân thân và quyền tài sản. Mỗi nhóm quyền sẽ tương ứng với phạm vi người được hưởng.

Với người trực tiếp sáng tạo ra tác phẩm âm nhạc (Nhạc sĩ) sẽ được hưởng các quyền nhân thân, bao gồm:

– Đặt tên cho tác phẩm.

– Đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm; được nêu tên thật hoặc bút danh khi tác phẩm được công bố, sử dụng.

– Bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm không cho người khác xuyên tạc; không cho người khác sửa đổi, cắt xén tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả.

(quyền nhân thân được quy định tại Điều 19 Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành)

Với chủ sở hữu quyền tác giả không đồng thời là tác giả sáng tạo ra tác phẩm thì sẽ được hưởng một phần quyền nhân thân và các quyền tài sản sau:

– Công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm.

– Làm tác phẩm phái sinh.

– Biểu diễn tác phẩm trước công chúng trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua các bản ghi âm, ghi hình hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào tại địa điểm mà công chúng có thể tiếp cận được nhưng công chúng không thể tự do lựa chọn thời gian và từng phần tác phẩm.

– Sao chép trực tiếp hoặc gián tiếp toàn bộ hoặc một phần tác phẩm bằng bất kỳ phương tiện hay hình thức nào.

– Phân phối, nhập khẩu để phân phối đến công chúng thông qua bán hoặc hình thức chuyển giao quyền sở hữu khác đối với bản gốc, bản sao tác phẩm dưới dạng hữu hình.

– Phát sóng, truyền đạt đến công chúng tác phẩm bằng phương tiện hữu tuyến, vô tuyến, mạng thông tin điện tử hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào khác, bao gồm cả việc cung cấp tác phẩm đến công chúng theo cách mà công chúng có thể tiếp cận được tại địa điểm và thời gian do họ lựa chọn.

(một phần quyền nhân thân và quyền tài sản được quy định tại khoản 3 Điều 19 và Điều 20 Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành)

Trường hợp tác giả đồng thời là chủ sở hữu quyền tác giả thì được hưởng đồng thời cả các quyền nhân thân và quyền tài sản nêu trên.

dich-vu-dang-ky-ban-quyen-thuong-hieu

2. Đăng ký bảo hộ bản quyền bài hát là gì?

Theo quy định về bảo hộ bản quyền hay bảo hộ quyền tác giả nói chung cũng như bảo hộ bản quyền bài hát nói riêng, quyền tác giả được bảo hộ một cách tự động, nghĩa là, quyền của Nhạc sĩ, của chủ sở hữu bài hát sẽ tự động phát sinh kể từ khi bài hát được sáng tác và được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt nội dung tác phẩm, chất lượng tác phẩm, hình thức của tác phẩm, phương tiện của tác phẩm, ngôn ngữ của tác phẩm, tác phẩm đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký. Theo đó, từ khi Nhạc sĩ hoàn thiện tác phẩm âm nhạc thì quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc đó bắt đầu phát sinh dành cho tác giả và chủ sở hữu quyền tác giả mà không cần thông qua thủ tục đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Vậy, đăng ký bảo hộ bản quyền bài hát là gì?

Đăng ký bảo hộ bản quyền bài hát là một cách nói thường nhật nhằm nói về một thủ tục đăng ký quyền tác giả đối với bài hát tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền với mục đích yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền ghi nhận các thông tin của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc đó cũng như có một giấy tờ pháp lý do cơ quan nhà nước cấp thể hiện quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc thay vì cơ chế tự động phát sinh quyền mà không có bất kỳ ai ghi nhận.

Đăng ký quyền tác giả đối với bài hát là việc tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả tiến hành nộp hồ sơ đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền, cụ thể là Cục Bản quyền tác giả thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao & Du lịch để yêu cầu Cục Bản quyền tác giả ghi nhận trên hệ thống quản lý và xem xét cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả với các thông tin được bảo hộ quyền tác giả.

van-bang-ban-quyen-bai-hat

3. Tại sao phải đăng ký bảo hộ bản quyền bài hát?

Như đã đề cập, quyền tác giả đối với bài hát tự động phát sinh kể từ khi tác giả sáng tác ra bài hát, tuy nhiên, pháp luật quy định thêm thủ tục đăng ký. Vậy tại sao tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả cần phải tiến hành đăng ký bản quyền bài hát trong khi đã được pháp luật trao quyền rồi? Lý do là:

Việc đăng ký bản quyền bài hát là một trong những cách thức để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho tác giả cũng như cho chủ sở hữu quyền tác giả đối với bài hát của mình. Cụ thể, Giấy chứng nhận đăng ký bản quyền đối với bài hát sẽ là tài liệu pháp lý quan trọng nhất để chứng minh quyền của mình đối với bài hát khi có các tranh chấp về chủ sở hữu quyền xảy ra, cụ thể, Luật quy định:

Điều 49 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (được sửa đổi, bổ sung 2009, 2019 và 2022):

3. Tổ chức, cá nhân đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, Giấy chứng nhận đăng ký quyền liên quan không có nghĩa vụ chứng minh quyền tác giả, quyền liên quan thuộc về mình khi có tranh chấp, trừ trường hợp có chứng cứ ngược lại.

Mặc dù pháp luật không bắt buộc tác giả hay chủ sở hữu chủ sở hữu quyền tác giả phải đi đăng ký quyền tác giả đối với bài hát. Tuy nhiên, trên thực tế pháp luật luôn khuyến khích tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả tiến hành đăng ký bản quyền bài hát để hạn chế các trường hợp tranh chấp xảy ra và thuận tiện hơn trong quá trình chứng minh quyền.

Bên cạnh đó, để khai thác thương mại đối với bài hát, nghĩa là Nhạc sĩ cho phép đơn vị kinh doanh sử dụng, biểu diễn, phát hành bài hát,… Nhiều đơn vị yêu cầu Nhạc sĩ phải cung cấp Giấy chứng nhận bản quyền trước khi ký hợp đồng, nhất là trường hợp sử dụng bài hát để quảng cáo cho nhãn hàng.

Song song đó, nhiều nền tảng âm nhạc Viêt Nam và thế giới, nếu Nhạc sĩ muốn truy thu tiền bản quyền hay muốn báo cáo xâm phạm bản quyền (đánh gậy bản quyền), thì các nền tảng này đều yêu cầu Nhạc sĩ cung cấp Giấy chứng nhận bản quyền.

dich-vu-lam-the-apec

4. Thủ tục đăng ký bảo hộ bản quyền bài hát năm 2024

Để đăng ký bảo hộ bản quyền bài hát năm 2024, chúng ta có thể thực hiện theo các bước sau đây:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ đăng ký bản quyền bài hát

Hồ sơ đăng ký này sẽ được tác giả/chủ sở hữu quyền tác giả chuẩn bị và nộp cho Cục Bản quyền tác giả (chi tiết hồ sơ sẽ được quy định tại Mục 5 của bài viết)

Bước 2: Nộp hồ sơ đăng ký bản quyền bài hát

Sau khi hoàn tất Bước 1, tác giả/chủ sở hữu quyền tác giả sẽ nộp hồ sơ tới Cục bản quyền tác giả.

Tác giả/chủ sở hữu quyền tác giả có thể nộp qua một trong ba hình thức sau:

– Nộp hồ sơ trực tiếp hoặc chuyển phát nhanh qua đường bưu điện đến các điểm tiếp nhận đơn sau:

  • Cục Bản quyền tác giả tại Hà Nội: Số 33 Ngõ 294/2 Kim Mã, Quận Ba Đình, Thành phố Hà Nội
  • Văn phòng đại diện của Cục Bản quyền tác giả tại TP. Hồ Chí Minh: 170 Nguyễn Đình Chiểu, Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh.
  • Văn phòng đại diện của Cục Bản quyền tác giả tại TP. Đà Nẵng: Số 01, Đường An Nhơn 7, Phường An Hải Bắc, Quận Sơn Trà, Thành phố Đà Nẵng

– Nộp hồ sơ qua Cổng dịch vụ công trực tuyến của Bộ Văn hóa, Thể thao & Du lịch:

Chúng ta có thể truy cập vào đường link sau để thực hiện nộp hồ sơ qua Cổng dịch vụ công: https://dichvucong.bvhttdl.gov.vn

Tại trang web này sẽ có hướng dẫn cụ thể dành cho bạn.

– Nộp hồ sơ qua Tổ chức tư vấn, dịch vụ quyền tác giả, quyền liên quan

Nếu chưa rõ về thủ tục cũng như quy trình đăng ký quyền tác giả thì chúng ta có thể liên hệ Tổ chức tư vấn, dịch vụ quyền tác giả, quyền liên quan để được tư vấn và hướng dẫn cụ thể cũng như ủy quyền cho các Tổ chức này để thực hiện thủ tục đăng ký tại Cục Bản quyền tác giả.

Những Tổ chức này là những tổ chức chuyên nghiệp, được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật, có chuyên môn sâu trong lĩnh vực quyền tác giả cũng như có nhiều kinh nghiệm thực tiễn để hỗ trợ tốt nhất cho chúng ta trong quá trình đăng ký cũng như bảo vệ quyền lợi tốt nhất cho mình.

Liên hệ Tổ chức tư vấn dịch vụ quyền tác giả quyền liên quan – Công ty Luật CIS: 0283.911.8580 – 091.911.8580

Bước 3: Thẩm định hồ sơ đăng ký bản quyền

Sau khi tiếp nhận hồ sơ đăng ký, Cục Bản quyền tác giả sẽ thẩm định hồ sơ đăng ký trước khi ra quyết định cuối cùng về hồ sơ.

Bước 4: Cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả

– Nếu đáp ứng các điều kiện theo quy định pháp luật, Cục Bản quyền tác giả cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả cho người nộp đơn.

– Trường hợp hồ sơ không đáp ứng quy định, Cục Bản quyền tác giả sẽ ra thông báo từ chối (trong thông báo sẽ thể hiện lý do từ chối).

5. Hồ sơ đăng ký bảo hộ bản quyền bài hát năm 2024

Hồ sơ đăng ký bản quyền bài hát năm 2024 mà tác giả/chủ sở hữu quyền tác giả cần phải chuẩn bị bao gồm:

– Tờ khai đăng ký bản quyền bài hát sử dụng theo mẫu [Tải về] (lưu ý, tờ khai đăng ký bản quyền sẽ do tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả ký tên và không được ủy quyền cho bất kỳ ai);

– 02 bản sao tác phẩm đăng ký;

– Cam đoan của tác giả về việc bài hát được chính tác giả sáng tạo ra, không sao chép của bất kỳ cá nhân/tổ chức nào;

– Quyết định giao việc cho nhân viên sáng tác ra bài hát (trong trường hợp tác giả là nhân viên công ty) hoặc hợp đồng thuê sáng tác tác phẩm trong trường hợp tổ chức thuê bên thứ 3 sáng tác bài hát,…;

– Văn bản đồng ý của các đồng tác giả, nếu tác phẩm có đồng tác giả;

– Văn bản đồng ý của các đồng chủ sở hữu, nếu quyền tác giả thuộc sở hữu chung;

– Văn bản ủy quyền nếu người nộp hồ sơ là người được tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả ủy quyền;

– 01 Bản sao chứng minh nhân dân/thẻ căn cước/hộ chiếu của tác giả;

– 01 Bản sao Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh chủ sở hữu bài hát nếu chủ sở hữu là pháp nhân;

to-khai-dang-ky-ban-quyen-bai-hat

6. Bản quyền bài hát được bảo hộ bao nhiêu năm?

Thời hạn bảo hộ quyền tác giả sẽ phụ thuộc vào các loại quyền, theo đó, đối với mỗi nhóm quyền sẽ có thời hạn bảo hộ khác nhau.

Đối với các Quyền nhân thân được liệt kê dưới đây sẽ được bảo hộ vô thời hạn

+ Đặt tên cho tác phẩm.

+ Đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm; được nêu tên thật hoặc bút danh khi tác phẩm được công bố, sử dụng.

+ Bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm không cho người khác xuyên tạc; không cho người khác sửa đổi, cắt xén tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả.

Đối với Quyền nhân thân và các Quyền tài sản được liệt kê dưới đây sẽ được bảo hộ suốt của đời của tác giả và 50 năm tiếp theo năm tác giả chết. Trong trường hợp bài hát có đồng tác giả thì thời hạn bảo hộ sẽ chấm dứt vào năm thứ 50 sau năm đồng tác giả cuối cùng chết

+ Công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm.

+ Làm tác phẩm phái sinh.

+ Biểu diễn tác phẩm trước công chúng trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua các bản ghi âm, ghi hình hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào tại địa điểm mà công chúng có thể tiếp cận được nhưng công chúng không thể tự do lựa chọn thời gian và từng phần tác phẩm.

+ Sao chép trực tiếp hoặc gián tiếp toàn bộ hoặc một phần tác phẩm bằng bất kỳ phương tiện hay hình thức nào.

+ Phân phối, nhập khẩu để phân phối đến công chúng thông qua bán hoặc hình thức chuyển giao quyền sở hữu khác đối với bản gốc, bản sao tác phẩm dưới dạng hữu hình.

+ Phát sóng, truyền đạt đến công chúng tác phẩm bằng phương tiện hữu tuyến, vô tuyến, mạng thông tin điện tử hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào khác, bao gồm cả việc cung cấp tác phẩm đến công chúng theo cách mà công chúng có thể tiếp cận được tại địa điểm và thời gian do họ lựa chọn.

7. Đăng ký bản quyền bài hát năm 2024 cần lưu ý gì?

Khi đăng ký bản quyền bài hát năm 2024, người nộp đơn cần lưu ý những vấn đề sau:

* Lưu ý đầu tiên đó là:

– Bài hát phải được chính tác giả sáng tạo, không được sao chép, đạo nhái từ người khác (có tính nguyên gốc).

– Bài hát phải được thể hiện dưới dạng vật chất, nghĩa là nếu bài hát chỉ là ý tưởng sẽ không được đăng ký bảo hộ bản quyền.

– Bài hát không xâm phạm lợi ích nhà nước, lợi ích cộng đồng, hay quyền và lợi ích của các cá nhân, tổ chức khác.

* Về hồ sơ đăng ký:

– Người nộp đơn cần chú ý sử dụng tờ khai đăng ký bản quyền bài hát theo mẫu mới nhất được ban hành kèm theo Thông tư 08/2023/TT-BVHTTDL của Bộ Văn hóa, Thể thao & Du lịch.

– Khai thông tin đúng và đầy đủ theo biểu mẫu quy định.

– Chuẩn bị tài liệu chứng minh quyền theo quy định pháp luật.

* Về thời gian xử lý hồ sơ đăng ký:

– Theo quy định, thời gian xử lý đối với hồ sơ đăng ký quyền tác giả nói chung và đối với bài hát/tác phẩm âm nhạc nói riêng là 01 tháng 15 ngày làm việc kể từ ngày nộp hồ sơ. Trong đó, 01 tháng sẽ là thời gian để Cục Bản quyền tác giả rà soát, phân loại, xem xét tính hợp lệ của hồ sơ; 15 ngày làm việc còn lại sẽ là thời gian để Cục Bản quyền tác giả cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả.

– Do đó, để kịp thời xử lý hồ sơ khi có bất kỳ vấn đề gì xảy ra, người nộp đơn nên thường xuyên theo dõi hồ sơ đăng ký tại Cục Bản quyền tác giả. Hoặc nếu chưa có kinh nghiệm trong việc thực hiện hồ sơ, người nộp đơn nên ủy quyền cho Tổ chức tư vấn, dịch vụ quyền tác giả, quyền liên quan hoặc Luật sư Bản quyền như Công ty Luật CIS để các tổ chức này tư vấn chuyên sâu và xử lý kịp thời hồ sơ cho người nộp đơn khi có bất kỳ vấn đề gì xảy ra.

8. Dịch vụ đăng ký bảo hộ bản quyền bài hát năm 2024 của Công ty Luật CIS

Luật sư và chuyên viên của Công ty Luật CIS đã được đào tạo chuyên sâu về bản quyền và Sở hữu trí tuệ từ Cục Sở hữu trí tuệ và Tổ chức Sở hữu trí tuệ Thế giới (WIPO), Chúng tôi có đủ năng lực và kinh nghiệm để hỗ trợ bạn:

– Tư vấn đăng ký bản quyền bài hát.

– Hoàn thiện hồ sơ, theo dõi đơn đăng ký bản quyền bài hát và phúc đáp với cơ quan đăng ký (nếu có).

– Tiếp nhận Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả bài hát.

– Khiếu nại các quyết định liên quan đến cấp giấy chứng nhận bản quyền tác giả bài hát

Trên đây là “Hướng dẫn thủ tục đăng ký bản quyền bài hát mới nhất năm 2024”. Nếu bạn muốn tư vấn hoặc muốn đăng ký bảo hộ bản quyền tác giả, Bạn vui lòng liên hệ thông tin dưới đây:

PHÒNG SỞ HỮU TRÍ TUỆ – CIS LAW FIRM

109 Hoàng Sa, P. Đa Kao, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh

Điện thoại: 028 3911 8580 hoặc 091 911 8580

Email: sohuutritue@cis.vn