Hiện nay, tình trạng xâm phạm nhãn hiệu tại Việt Nam ngày càng diễn biến phức tạp. Một số người kinh doanh lợi dụng uy tín của các nhãn hiệu có tên tuổi để giả mạo, thu lợi bất chính, gây thiệt hại nghiêm trọng đến chủ sở hữu nhãn hiệu. Vì vậy, việc bảo vệ nhãn hiệu không chỉ là quyền mà còn là nhu cầu thiết yếu của người kinh doanh.
Có nhiều cách để bảo vệ thương hiệu, như: yêu cầu cơ quan quản lý thị trường, thanh tra, công an kinh tế, tòa án,… buộc người xâm phạm nhãn hiệu chấm dứt hành vi xâm phạm. Trong bài viết dưới đây, Công ty Luật CIS sẽ giới thiệu đến bạn đọc thủ tục xử lý xâm phạm nhãn hiệu bằng con đường Toà án, xin mời theo dõi.
MỤC LỤC BÀI VIẾT
1. Nhãn hiệu là gì?
Nhãn hiệu là dấu hiệu được người kinh doanh sử dụng để phân biệt hàng hóa, dịch vụ của họ so với các đối thủ cạnh tranh khác trên thị trường.
Ví dụ: Khi đi mua nước giải khát, bạn dễ dàng nhận ra một chai Coca-Cola nhờ vào thiết kế logo màu đỏ, chữ trắng đặc trưng trên chai. Dấu hiệu này giúp bạn phân biệt sản phẩm Coca-Cola với các loại nước ngọt khác như Pepsi hay Sprite, dù chúng đều là nước giải khát. Nhãn hiệu Coca-Cola là yếu tố nhận diện giúp người tiêu dùng lựa chọn sản phẩm của hãng này một cách nhanh chóng và dễ dàng.
Nhãn hiệu có thể là logo hoặc tên gọi được gắn lên hàng hóa, bao bì, bảng hiệu, website, hóa đơn, các nền tảng kinh doanh trực tuyến,… Nhãn hiệu thường được biết đến rộng rãi trong đời sống thường ngày với tên gọi là thương hiệu, logo hoặc slogan.
Trong khi đó, nhãn hiệu theo khoản 16 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 được sửa đổi, bổ sung năm 2009, năm 2019 và năm 2022 (sau gọi tắt là “Luật Sở hữu trí tuệ”) được định nghĩa là:
Nhãn hiệu là dấu hiệu dùng để phân biệt hàng hóa, dịch vụ của các tổ chức, cá nhân khác nhau.
Như vậy, đặc trưng quan trọng nhất của nhãn hiệu là tính năng giúp phân biệt hàng hóa, dịch vụ giữa các bên khác nhau. Theo đó, ai cũng có thể tạo ra thương hiệu, logo hoặc slogan của riêng mình trong kinh doanh nhưng để được công nhận là chủ sở hữu hợp pháp và độc quyền đối với chúng, đồng thời có cơ sở xử lý xâm phạm khi có người sử dụng nhãn hiệu trái phép, điều tiên quyết là chúng ta cần thực hiện Thủ tục đăng ký nhãn hiệu tại Cục Sở hữu trí tuệ.
Khi được chấp thuận bảo hộ và được cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu (Văn bằng nhãn hiệu/Văn bằng bảo hộ), chúng ta được nhà nước công nhận là chủ sở hữu hợp pháp và độc quyền trên toàn quốc với thời hạn độc quyền 10 năm, sau 10 năm nếu vẫn có nhu cầu độc quyền thì có thể gia hạn nhiều lần. Theo đó, nhãn hiệu cần đáp ứng điều kiện chung theo Điều 72 Luật Sở hữu trí tuệ để được cấp độc quyền, cụ thể:
| Nhãn hiệu được bảo hộ nếu đáp ứng các điều kiện sau đây:
1. Là dấu hiệu nhìn thấy được dưới dạng chữ cái, từ ngữ, hình vẽ, hình ảnh, hình ba chiều hoặc sự kết hợp các yếu tố đó, được thể hiện bằng một hoặc nhiều màu sắc hoặc dấu hiệu âm thanh thể hiện được dưới dạng đồ họa; 2. Có khả năng phân biệt hàng hóa, dịch vụ của chủ sở hữu nhãn hiệu với hàng hóa, dịch vụ của chủ thể khác. |
Phần tiếp theo đây, Công ty Luật sẽ giải đáp về vấn đề xâm phạm nhãn hiệu và cách thức xử lý khi phát hiện có hành vi xâm phạm nhãn hiệu.
2. Xâm phạm nhãn hiệu là gì?
Xâm phạm nhãn hiệu là hành vi sử dụng một nhãn hiệu đang được bảo hộ độc quyền mà không được phép của chủ sở hữu nhãn hiệu, gây nhầm lẫn hoặc đánh lừa người tiêu dùng về nguồn gốc hàng hóa hoặc dịch vụ nhằm thu lợi bất chính.
Xâm phạm nhãn hiệu theo khoản 1 Điều 129 Luật Sở hữu trí tuệ được hiểu như sau:
| Các hành vi sau đây được thực hiện mà không được phép của chủ sở hữu nhãn hiệu thì bị coi là xâm phạm quyền đối với nhãn hiệu:
– Sử dụng dấu hiệu trùng với nhãn hiệu được bảo hộ cho hàng hóa, dịch vụ trùng với hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục đăng ký kèm theo nhãn hiệu đó; – Sử dụng dấu hiệu trùng với nhãn hiệu được bảo hộ cho hàng hóa, dịch vụ tương tự hoặc liên quan tới hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục đăng ký kèm theo nhãn hiệu đó, nếu việc sử dụng có khả năng gây nhầm lẫn về nguồn gốc hàng hóa, dịch vụ; – Sử dụng dấu hiệu tương tự với nhãn hiệu được bảo hộ cho hàng hóa, dịch vụ trùng, tương tự hoặc liên quan tới hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục đăng ký kèm theo nhãn hiệu đó, nếu việc sử dụng có khả năng gây nhầm lẫn về nguồn gốc hàng hóa, dịch vụ; – Sử dụng dấu hiệu trùng hoặc tương tự với nhãn hiệu nổi tiếng hoặc dấu hiệu dưới dạng dịch nghĩa, phiên âm từ nhãn hiệu nổi tiếng cho hàng hóa, dịch vụ bất kỳ, kể cả hàng hóa, dịch vụ không trùng, không tương tự và không liên quan tới hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ mang nhãn hiệu nổi tiếng, nếu việc sử dụng có khả năng gây nhầm lẫn về nguồn gốc hàng hóa hoặc gây ấn tượng sai lệch về mối quan hệ giữa người sử dụng dấu hiệu đó với chủ sở hữu nhãn hiệu nổi tiếng. |
Như vậy, xâm phạm nhãn hiệu trong kinh doanh rất đa dạng, đó có thể là việc sử dụng dấu hiệu giống hệt cho hàng hóa, dịch vụ trùng lặp với những nhãn hiệu đã được bảo hộ; hoặc sử dụng dấu hiệu giống hệt hoặc tương tự cho hàng hóa, dịch vụ tương tự hoặc liên quan gây ra sự nhầm lẫn về xuất xứ cho người mua hàng, sử dụng dịch vụ. Đặc biệt, việc sử dụng dấu hiệu giống hệt hoặc tương tự với nhãn hiệu nổi tiếng cho bất kỳ sản phẩm nào cũng được coi là xâm phạm nếu nó tạo ra hiểu lầm hoặc ấn tượng sai lệch về mối liên hệ với chủ sở hữu.
Ví dụ: Nếu một công ty sản xuất túi xách sử dụng logo trùng hoặc tương tự với logo của thương hiệu Chanel cho các sản phẩm của mình, điều này có thể làm người tiêu dùng nhầm lẫn rằng túi xách đó là sản phẩm của Chanel hoặc có mối liên hệ nào đó với Chanel. Đây là một hành vi xâm phạm nhãn hiệu do đã sử dụng nhãn hiệu mà không được sự cho phép từ chủ sở hữu.
3. Xử lý xâm phạm nhãn hiệu tại tòa án là gì?
Xử lý xâm phạm nhãn hiệu tại Tòa án là việc bảo vệ nhãn hiệu trước hành vi xâm phạm thông qua việc khởi kiện người xâm phạm ra trước Tòa án nhân dân có thẩm quyền.
Ví dụ: Một công ty thời trang phát hiện đối thủ bán quần áo giả mạo nhãn hiệu của mình. Công ty có thể khởi kiện đối thủ bán quần áo giả mạo đó ra Tòa án để yêu cầu chấm dứt hành vi sử dụng thương hiệu và yêu cầu bồi thường thiệt hại.
Theo quy định tại khoản 2 Điều 200 Luật Sở hữu trí tuệ, cơ quan có thẩm quyền xử lý xâm phạm nhãn hiệu bằng biện pháp dân sự là Tòa án. Cụ thể:
Việc áp dụng biện pháp dân sự thuộc thẩm quyền của Tòa án. Trong trường hợp cần thiết, Tòa án có thể áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời theo quy định của pháp luật.
Điều 202 Luật Sở hữu trí tuệ quy định về các biện pháp dân sự để xử lý hành vi xâm phạm nhãn hiệu như sau:
| Tòa án áp dụng các biện pháp dân sự sau đây để xử lý tổ chức, cá nhân có hành vi xâm phạm nhãn hiệu:
1. Buộc chấm dứt hành vi xâm phạm; 2. Buộc xin lỗi, cải chính công khai; 3. Buộc thực hiện nghĩa vụ dân sự; 4. Buộc bồi thường thiệt hại; 5. Buộc tiêu hủy hoặc buộc phân phối hoặc đưa vào sử dụng không nhằm mục đích thương mại đối với hàng hóa, nguyên liệu, vật liệu và phương tiện được sử dụng chủ yếu để sản xuất, kinh doanh hàng hóa xâm phạm nhãn hiệu với điều kiện không làm ảnh hưởng đến khả năng khai thác quyền của chủ nhãn hiệu. |
Theo đó, nếu chủ nhãn hiệu nhận thấy quyền lợi của mình bị xâm phạm, họ có thể khởi kiện để yêu cầu Tòa án xử lý và bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho mình thông qua vụ án dân sự.
Một số vụ tranh chấp điển hình về xâm phạm nhãn hiệu tại Tòa án như:
– Vụ kiện nhãn hiệu “ĐẤT XANH” và “DAT XANH GROUP” cho dịch vụ về bất động sản;
– Vụ kiện nhãn hiệu “Hảo Hảo” và “Hảo Hạng” cho sản phẩm mì gói ăn liền;
– Vụ án xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp đối với Bia Saigon Vietnam cho sản phẩm bia.
4. Hướng dẫn xử lý xâm phạm nhãn hiệu tại Tòa án
Thông thường, quy trình yêu cầu xử lý xâm phạm nhãn hiệu tại Tòa án gồm 04 bước sau đây:
Bước 1: Chuẩn bị bộ hồ sơ khởi kiện
Để chuẩn bị một bộ hồ sơ khởi kiện yêu cầu xử lý xâm phạm nhãn hiệu tại Tòa án, trước hết chúng ta cần tìm hiểu thông tin và xác định rõ các nội dung sau đây:
- Xác định các bên liên quan đến vụ việc: Ai là người sử dụng nhãn hiệu bất hợp pháp?
- Xác định rõ nhãn hiệu bị xâm phạm và xâm phạm đối với hàng hóa, dịch vụ nào theo Văn bằng nhãn hiệu đã được cấp?
- Xác định nội dung khởi kiện, cụ thể bạn muốn Tòa án xem xét và giải quyết những yêu cầu gì, ví dụ: yêu cầu chấm dứt hành vi xâm phạm, bồi thường thiệt hại, yêu cầu bồi thường chi phí luật sư, v.v…
- Nghiên cứu các quy định của pháp luật về việc xử lý xâm phạm nhãn hiệu tại Tòa án.
Lưu ý: Trước khi chuẩn bị bộ hồ sơ khởi kiện, bạn đọc cần đảm bảo rằng nhãn hiệu của mình đã được cấp Văn bằng và hiện vẫn còn hiệu lực độc quyền.
Nếu bạn vẫn chưa thực hiện thủ tục đăng ký nhãn hiệu hoặc bạn đã nộp đơn đăng ký nhãn hiệu nhưng chưa được cấp độc quyền thì bạn chưa có quyền yêu cầu xử lý xâm phạm nhãn hiệu, vì khi đó bạn vẫn chưa được pháp luật công nhận là chủ sở hữu độc quyền nhãn hiệu.
Nếu bạn vẫn chưa tiến hành đăng ký thì cần nhanh chóng thực hiện thủ tục đăng ký nhãn hiệu theo hướng dẫn tại đây của Công ty Luật CIS.
Bước 2: Thu thập tài liệu, chứng cứ.
Khi yêu cầu xử lý xâm phạm nhãn hiệu tại Tòa án, bạn phải gửi kèm theo đơn khởi kiện của mình các tài liệu, chứng cứ để chứng minh rằng yêu cầu khởi kiện là có cơ sở để được Tòa án thụ lý giải quyết.
Các tài liệu, chứng cứ kèm theo đơn khởi kiện mà bạn cần thu thập có thể kể đến như:
- Chứng cứ chứng minh bạn là chủ nhãn hiệu (theo thông tin được ghi nhận trên Văn bằng do Cục Sở hữu trí tuệ cấp);
- Chứng cứ chứng minh hành vi xâm phạm (thu thập vật mẫu, hiện vật có liên quan hoặc ảnh chụp, bản ghi hình của chúng; kết quả giám định về hành vi xâm phạm,…);
- Chứng cứ chứng minh hành vi xâm phạm đã ảnh hưởng ra sao đến công việc kinh doanh và gây ra thiệt hại cho bạn.
- Các tài liệu, chứng cứ chứng minh khác…
Bước 3: Soạn đơn khởi kiện.
Đơn khởi kiện xử lý xâm phạm nhãn hiệu tại Tòa án cần có các nội dung chủ yếu sau đây:
- Tên, địa chỉ của bên yêu cầu xử lý xâm phạm;
- Cơ quan nhận đơn yêu cầu;
- Tên, địa chỉ của bên xâm phạm;
- Tóm tắt về hành vi xâm phạm nhãn hiệu;
- Nội dung yêu cầu Tòa án xử lý xâm phạm;
- Danh mục các tài liệu, chứng cứ chứng minh kèm theo đơn khởi kiện;
- Giấy ủy quyền (nếu ủy quyền cho người khác/Luật sư tham gia vụ kiện) (nếu có).
Bước 4: Nộp đơn khởi kiện tại Toà án và tuân thủ theo Thủ tục giải quyết tranh chấp tại Tòa án.
Sau khi chuẩn bị hồ sơ khởi kiện theo hướng dẫn của Công ty Luật CIS tại Bước 1, Bước 2 và Bước 3 nêu trên, bạn đọc nộp đơn khởi kiện đến Tòa án có thẩm quyền. Đơn khởi kiện của bạn theo quy định sẽ được giải quyết theo trình tự sau:
Tòa án tiếp nhận đơn và phân công Thẩm phán xem xét đơn → Tòa án ra Thông báo thụ lý và yêu cầu nộp tạm ứng án phí (nếu đơn khởi kiện hợp lệ, ngược lại sẽ yêu cầu sửa đổi/bổ sung đơn khởi kiện) → Tòa án mở phiên hòa giải → Tòa án mở phiên tòa sơ thẩm (nếu các bên không hòa giải được).
Việc chuẩn bị đơn khởi kiện hợp lệ về hình thức và chỉn chu về nội dung ngay từ ban đầu có thể giúp bạn tiết kiệm được rất nhiều công sức, thời gian và tiền bạc khi theo đuổi một vụ kiện xâm phạm nhãn hiệu tại Tòa án. Tuy nhiên, để đáp ứng cả hai yêu cầu về hình thức và nội dung nêu trên là công việc không hề đơn giản, đòi hỏi có nhiều kinh nghiệm và kỹ năng chuyên môn, am hiểu quy định pháp luật về xử lý xâm phạm nhãn hiệu, do đó, Chúng tôi đề xuất bạn nên tìm kiếm sự tham vấn của Luật sư hoặc Tổ chức chuyên nghiệp ngay từ ban đầu.
5. Dịch vụ tư vấn xử lý xâm phạm nhãn hiệu tại Tòa án của Công ty Luật CIS
Công ty Luật Bản quyền Quốc tế (CIS Law Firm) là Tổ chức Đại diện Sở hữu công nghiệp được chứng nhận bởi Cục Sở hữu Trí tuệ Việt Nam.
Đội ngủ Luật sư và chuyên viên của Công ty Luật CIS đều đã được đào tạo chuyên sâu về Sở hữu trí tuệ từ Cục Sở hữu trí tuệ và Tổ chức Sở hữu trí tuệ Thế giới (WIPO), theo đó, Công ty Luật CIS hoàn toàn có đủ năng lực và kinh nghiệm để hỗ trợ bạn:
| – Nghiên cứu, nhận diện và đánh giá hành vi xâm phạm nhãn hiệu nhằm xác định rõ các dấu hiệu vi phạm dựa trên quy định pháp luật và thực tiễn áp dụng
– Tư vấn, hướng dẫn việc thu thập và củng cố bằng chứng để hoàn thiện hồ sơ yêu cầu xử lý xâm phạm nhãn hiệu tại Tòa án – Nghiên cứu, phân tích và tư vấn các phương án yêu cầu xử lý xâm phạm nhãn hiệu tại Tòa án cụ thể, đồng thời đánh giá hiệu quả từng giải pháp để khách hàng đưa ra quyết định phù hợp. – Soạn thảo đơn khởi kiện xử lý xâm phạm nhãn hiệu tại Tòa án đảm bảo đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về hình thức và nội dung theo quy định pháp luật hiện hành. – Tham gia trực tiếp vào quá trình giải quyết tranh chấp nhãn hiệu tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng một cách tối ưu nhất |
Nếu bạn muốn tư vấn và hướng dẫn xử lý hành vi xâm phạm nhãn hiệu tại Tòa án, Bạn đọc vui lòng liên hệ thông tin bên dưới đây:
PHÒNG SỞ HỮU TRÍ TUỆ – CIS LAW FIRM
109 Hoàng Sa, P. Đa Kao, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh
Điện thoại: 028 3911 8580 hoặc 091 911 8580
Email: info@cis.vn hoặc sohuutritue@cis.vn
