Lao động tự do là những người không làm việc cho bất cứ một công ty, doanh nghiệp hay hợp tác xã nào. Lao động tự do khá phổ biến ở Việt Nam, đó có thể là tiểu thương trong các chợ truyền thống, người làm tại các cơ sở dịch vụ ăn uống, lưu trú, du lịch, chăm sóc sức khỏe, người bán hàng rong; người làm nghề bốc vác, vận chuyển hàng hóa; …; Lao động tự do có thể có hoặc không có kinh tế ổn định, và nếu kinh tế không ổn định, họ phải đối mặt với nhiều bất trắc, rủi ro, đặc biệt là khi về già không còn sức lao động.
Vậy thì phải làm thế nào để có cuộc sống an nhàn, có lương hưu khi về già? làm sao để được hưởng chế độ chăm sóc y tế từ Nhà nước? đó là nỗi băn khoăn của không ít người.
Câu trả lời chính là tham gia BHXH tự nguyện – loại hình BHXH không phải là mới mẻ nhưng có thể còn khá xa lạ với nhiều người dân. Công ty Luật CIS xin được gửi đến bạn đọc những thông tin chi tiết trong bài viết sau đây.
MỤC LỤC BÀI VIẾT
1. BHXH tự nguyện là gì?
Theo quy định tại Khoản 3 Điều 3 Luật Bảo hiểm xã hội 2014
| Điều 3. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau: … 3. Bảo hiểm xã hội tự nguyện là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức mà người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình và Nhà nước có chính sách hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội để người tham gia hưởng chế độ hưu trí và tử tuất. |
Có thể hiểu đơn giản rằng, BHXH tự nguyện tức là không bắt buộc. Việc mua BHXH này hoàn toàn do người mua quyết định, và ai cũng có thể mua được, không phân biệt công việc người đó đang làm, không nhất thiết phải làm ở cơ quan nhà nước, công ty, hay doanh nghiệp. Và khi đã mua, hay còn gọi là đóng, tham gia BHXH, thì được hưởng các chế độ như lương hưu, bảo hiểm y tế đầy đủ theo quy định của pháp luật.
Đặc biệt, người lao động đã đủ tuổi về hưu nhưng chưa đủ thời gian đóng BHXH 20 năm để hưởng lương hưu, thì có thể đóng BHXH tự nguyện để bù vào những năm còn thiếu.
2. Đối tượng tham gia BHXH tự nguyện?
Công dân từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc thì đều có thể tham gia BHXH tự nguyện.
Người dân có nhu cầu mua BHXH tự nguyện thì liên hệ cơ quan BHXH nơi mình cư trú (có thể nơi tạm trú hoặc thường trú) hoặc các đại lý thu BHXH, BHYT (UBND các xã, phường, thị trấn, Bưu điện) để được hướng dẫn thủ tục và lựa chọn mức đóng, phương thức đóng BHXH tự nguyện phù hợp với thu nhập của mình.
3. Mức đóng BHXH tự nguyện
Theo Khoản 1 Điều 87 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định về mức đóng BHXH tự nguyện như sau:
| Điều 87. Mức đóng và phương thức đóng của người lao động tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
1. Người lao động quy định tại khoản 4 Điều 2 của Luật này, hằng tháng đóng bằng 22% mức thu nhập tháng do người lao động lựa chọn để đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất; mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở. Căn cứ vào điều kiện phát triển kinh tế – xã hội, khả năng ngân sách nhà nước trong từng thời kỳ để quy định mức hỗ trợ, đối tượng hỗ trợ và thời điểm thực hiện chính sách hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. … |
Như vậy, mức đóng BHXH tự nguyện bằng 22% mức thu nhập do mình lựa chọn. Trong đó, mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng tối thiểu bằng mức chuẩn hộ nghèo đối với khu vực nông thôn (1.500.000 đồng/người/tháng) và tối đa bằng 20 lần lương cơ sở (tương đương 29.800.000 đồng/tháng).
Ngoài ra, tùy thuộc vào tình trạng kinh tế của người đóng, mà nhà nước có thêm những chính sách hỗ trợ khác, theo đó:
– Nếu người đóng thuộc hộ nghèo, thì nhà nước sẽ hỗ trợ, và số tiền phải đóng hàng tháng chỉ là: 231.000 đồng.
– Nếu người đóng thuộc hộ cận nghèo, thì nhà nước sẽ hỗ trợ, và số tiền phải đóng hàng tháng chỉ là: 247.500 đồng.
– Còn những trường hợp còn lại, mức đóng BHXH hàng tháng thấp nhất là 297.000 đồng.
| TT | Người tham gia | Mức đóng thấp nhất hàng tháng
Nhà nước chưa hỗ trợ |
Tỷ lệ (%)
Nhà nước hỗ trợ |
Số tiền
Nhà nước hỗ trợ hàng tháng |
Mức đóng thấp nhất
hàng tháng sau khi Nhà nước hỗ trợ |
| 1 | Người thuộc hộ nghèo | 330.000 | 30% | 99.000 | 231.000 |
| 2 | Người thuộc hộ cận nghèo | 330.000 | 25% | 82.500 | 247.500 |
| 3 | Người thuộc đối tượng khác | 330.000 | 10% | 33.000 | 297.000 |
(Đơn vị tính: đồng)
4. Phương thức tham gia BHXH tự nguyện
Hiện nay có tất cả 06 phương thức tham gia mà người tham gia có thể lựa chọn:
(1) Đóng hàng tháng;
(2) Đóng 03 tháng một lần;
(3) Đóng 06 tháng một lần;
(4) Đóng 12 tháng một lần;
(5) Đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 05 năm một lần;
(6) Đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người đã đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng thời gian đóng còn thiếu không quá 10 năm.
Trường hợp đã đủ tuổi nghỉ hưu mà thời gian đóng BHXH còn thiếu trên 10 năm thì người tham gia tiếp tục đóng theo một trong 05 phương thức trên cho đến khi thời gian đóng còn thiếu không quá 10 năm thì được đóng một lần cho những năm còn thiếu (theo phương thức 6).
Như vậy, chỉ cần đóng vài trăm ngàn đồng/tháng, và khi đủ điều kiện theo quy định, người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được nhận lương hưu hằng tháng, được cấp thẻ BHYT miễn phí trong suốt thời gian nhận lương hưu để chăm sóc sức khỏe, ổn định cuộc sống khi về già, góp phần đảm bảo an sinh xã hội.
5. Quyền lợi khi tham gia BHXH tự nguyện
Quyền lợi đầu tiên là được hưởng lương hưu hàng tháng. Như vậy, người lao động tự do sẽ đảm bảo được cuộc sống của mình khi về già.
Quyền lợi thứ hai là, được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí khi đang hưởng lương hưu, với mức hưởng bảo hiểm y tế tương ứng là 95% chi phí khám bệnh, chữa bệnh. Các quyền lợi khi khám chữa bệnh bằng BHYT, công ty Luật đã thực hiện khá nhiều video về nội dung này. Quý cô chú, anh chị quan tâm có thể xem thêm trên kênh youtube của công ty Luật.
Thứ Ba, người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được rút tiền BHXH 1 lần nếu thuộc trường hợp pháp luật quy định.
Thứ Bốn là, khi người tham gia BHXH tự nguyện chết thì thân nhân được nhận trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức lương cơ sở, tương đương 14.900.000 đồng.
Cuối cùng, khi người tham gia BHXH tự nguyện chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng hoặc hưởng một lần tùy trường hợp.
Trên đây là những nội dung liên quan đến cách để Lao động tự do hưởng lương hưu. Các bạn có thắc mắc có thể liên hệ cơ quan bảo hiểm xã hội tại địa phương để được hướng dẫn.
PHÒNG PHÁP LÝ DOANH NGHIỆP – CIS LAW FIRM
109 Hoàng Sa, P. Đa Kao, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh
Điện thoại: 028.3911.8581 – 3911.8582 Hotline: 0916.568.101
Email: info@cis.vn
